sprawy społeczne ORAZ ochrona zdrowia
REALIZOWANE PROGRAMY Związane z POMOCĄ SPOŁECZNĄ I ZDROWIEM
Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Marek. Do najważniejszych z nich należą:
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Miasto Marki na lata 2022-2027,
Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Miasta Marki na lata 2021-2023,
Program Wspierania Rodziny dla Miasta Marki na lata 2023-2025,
Posiłek w szkole i w domu na lata 2019-2023,
Marecka Karta Mieszkańca,
Marecka Karta Dużej Rodziny,
Program Osłonowy „Korpus Wsparcia Seniorów” na rok 2023 dla Mieszkańców Miasta Marki,
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii i Uzależnieniom Behawioralnym dla Miasta Marki na lata 2022-2025,
Wieloletnia Strategia Zdrowotna Gminy Miasto Marki na lata 2023-2027,
Program polityki zdrowotnej w zakresie szczepień profilaktycznych przeciwko grypie dla mieszkańców Gminy Miasto Marki w wieku powyżej 65 r.ż. na lata 2022-2024.
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.
Sprawy społeczne
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka.
Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, czy ustaw o dodatku osłonowym, węglowym, elektrycznym.
Wysokość zrealizowanych wydatków w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny:
22 761 087 zł
-56,20%
do roku 2022
-56,20%
do roku 2022
Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2023 r. wiąże się z kontynuowaniem działań przez Miasto Marki związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że wpływ na malejącą tendencję ma znacząco odznaczający się w 2022 r. poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”), podczas gdy w 2023 r. wydatki te nie występują, gdyż zadanie to przejął ZUS. Kluczowa część środków zrealizowanych przez miasto w 2022 r. dotyczyła również wypłaty dodatku osłonowego i węglowego dla mieszkańców oraz świadczeń społecznych związanych z udzielaniem pomocy obywatelom Ukrainy, podczas gdy w 2023 r. charakteryzowały się one znacznie mniejszą kwotą.
12 287 472 zł
Wysokość wypłaconych świadczeń społecznych
3 771 056 zł
Wydatki na bieżące utrzymanie OPS
416 564 zł
Wartość zadań związanych z usługami opiekuńczymi
Świadczenia wsparcia materialnego w 2023 r.
Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2023 r.
Najczęściej występującymi powodami korzystania z pomocy społecznej w Markach w 2023 r. były niepełnosprawność, długotrwała lub ciężka choroba oraz ubóstwo. Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina może korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina mogła być ujęta w tabeli przy kilku pozycjach). Aby uzyskać pomoc ze strony OPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że w 2023 r. powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej.
W 2023 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 373 rodziny, a niepieniężnymi 149 rodzin.
Pracę socjalną świadczono wobec 522 rodzin.
wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej w 2023 r.
Posiłek w szkole i w domu
W 2023 r. OPS realizował Program Rządowy „Posiłek w szkole i w domu” w zakresie dożywiania. Wsparcie dla mieszkańców Marek polegało na udzieleniu pomocy w formie zasiłków pieniężnych na zakup posiłku lub żywności oraz pomocy rzeczowej w formie posiłków oraz produktów żywnościowych dla osób (dorosłych oraz dzieci).
W 2023 r. Ośrodek Pomocy Społecznej w Markach przyjął:
694 wnioski o świadczenie pieniężne na zakup posiłku lub żywności,
66 wnioski o zapewnienie posiłków w szkołach i przedszkolach,
52 wnioski na produkty żywnościowe oraz
2 wnioski o ciepły posiłek.
Ogólnie z programu „Posiłek w szkole i w domu” skorzystało 431 osób, w tym 53 dzieci do czasu podjęcia nauki w szkole, 81 dzieci w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych oraz 299 osób otrzymujące wsparcie na podstawie art. 7 ustawy o pomocy społecznej.
Z zasiłku celowego skorzystało 255 rodzin, co stanowiło 396 osób w rodzinach, którym udzielono łącznie 681 świadczeń. Z produktów żywnościowych skorzystało łącznie 49 rodzin, co stanowiło 54 osoby w rodzinie, ze świadczenia w formie posiłków natomiast 80 osób.
Dodatek elektryczny
Dodatek elektryczny przysługuje gospodarstwom domowym, których źródłem ogrzewania są: pompa ciepła, podgrzewacz, nagrzewnica lub bojler zasilany energią elektryczną pochodzącą od dostawcy prądu i źródło ogrzewania zostało wpisane lub zgłoszone do CEEB.
Poniesiono wydatki łącznie w kwocie 215.208,83 zł (wraz z wydatkami z tytułu kosztów obsługi zadania) na wypłatę dodatków w zakresie niektórych źródeł ciepła dla osób uprawnionych.
dodatek węglowy
Dodatek węglowy to jednorazowe świadczenie w wysokości 3.000 zł skierowane do gospodarstw domowych, w przypadku gdy głównym źródłem ogrzewania był kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane paliwami stałymi. Przy wypłacie świadczenia nie obowiązywało kryterium dochodowe.
Poniesiono wydatki łącznie w kwocie 82.620,00 zł (wraz z wydatkami z tytułu kosztów obsługi zadania) na wypłatę dodatków węglowych dla osób uprawnionych.
Dodatek na inne źródła ciepła
Dofinansowanie na inne niż węglowe źródła ogrzewania. Wniosek o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystania niektórych źródeł ciepła dał możliwość dofinansowania zakupu opału: pelletu drzewnego, drewna kawałkowego i innych rodzajów biomasy oraz gazu skroplonego LPG lub oleju opałowego.
Poniesiono wydatki łącznie w kwocie 50.490,00 zł (wraz z wydatkami z tytułu kosztów obsługi zadania) na wypłatę dodatków w zakresie niektórych źródeł ciepła dla osób uprawnionych.
Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej
W 2023 r. OPS w Markach uruchomił po raz czwarty usługi asystencji osobistej, realizowane w ramach programu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Program umożliwił wprowadzenie usług jako formy ogólnodostępnego wsparcia w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym. Głównym celem Programu jest zapewnienie osobie niepełnosprawnej pomocy asystenta w wykonywaniu czynności życia codziennego.
W 2023 r. usługi asystenckie uruchomiono dla 42 osób z niepełnosprawnościami, w tym 3 dzieci i 39 osób dorosłych: 32 osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz 7 osób ze stopniem umiarkowanym.
Zrealizowano łącznie 11.804 godzin usług asystencji osobistej.
Asystent rodziny
Wsparcie asystenta rodziny najczęściej kierowane jest do rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Zadaniem asystenta jest wspieranie rodzin niezaradnych życiowo, dotkniętych ubóstwem, bezrobociem, uzależnieniem, którym grozi odebranie dzieci.
Ośrodek Pomocy Społecznej w Markach zatrudniał w 2023 r. 3 asystentów rodziny.
Opieka wytchnieniowa
W 2023 r. OPS w Markach realizował Program po raz czwarty. Głównym celem Programu jest wsparcie członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad: dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności oraz osobami posiadającymi orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, poprzez możliwość uzyskania doraźnej, czasowej pomocy w formie usługi opieki wytchnieniowej.
W 2023 r. usługami objęto 18 osób z niepełnosprawnościami, którym świadczono wsparcie w formie pobytu dziennego w miejscu zamieszkania. W grupie beneficjentów Programu było 15 dzieci i 3 osoby dorosłe spełniające wymogi kwalifikacyjne.
W 2023 r. zrealizowano łącznie 3.830 godziny usług opieki wytchnieniowej,
Opieka 75+
Program przyczynił się poprawy dostępności do usług opiekuńczych dla osób w wieku 75 lat i więcej, które były osobami samotnymi lub samotnie gospodarującymi.
Rzeczywista liczba osób, którym przyznano usługi opiekuńcze dofinansowane w ramach programu „Opieka 75+” na rok 2023, to 17 osób.
W ramach programu zrealizowano łącznie 3.058,5 godzin.
„Korpus Wsparcia Seniorów”
Program miał na celu zapewnienie usługi wsparcia na rzecz seniorów przez świadczenie usług wynikających z rozeznanych potrzeb na terenie danej gminy.
Grupę docelową stanowili mieszkańcy Marek - osoby w wieku 65 lat i więcej, doświadczające problemów z samodzielnym funkcjonowaniem ze względu na stan zdrowia, prowadzące samodzielne gospodarstwa domowe lub mieszkające z osobami bliskimi, które nie są w stanie zapewnić im wystarczającego wsparcia.
Z Programu w 2023 r. skorzystało 22 osoby, zaangażowano 2 wolontariuszy.
domy pomocy społecznej
Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.
W 2023 r. odpłatność gminy za pobyt w domu pomocy społecznej była finansowana dla 28 osób.
Centrum Aktywności Fabryczna 3
Centrum Aktywności Fabryczna 3 (CAF 3) to miejsce spotkań dla mieszkańców i organizacji pozarządowych. Zostało otwarte w maju 2018 r. w ramach rewitalizacji miasta i wykorzystywane jest na 3 sposoby:
można wziąć udział w zorganizowanych zajęciach m.in. zajęciach dla rodzin z dziećmi, wykładach, warsztatach kreatywnych czy też szkole rodzenia,
zorganizować spotkanie np. zebranie wspólnoty, koncert czy też integrację uczniów lub przedszkolaków,
albo po prosu przyjść, poczytać książkę z bookcrossingu lub skorzystać z komputera z dostępem do wi-fi.
Do dyspozycji mieszkańców są:
Granatowa Fabryka Iluzji: sala kinowo-wykładowa z nagłośnieniem, ekranem, rzutnikiem podsufitowym, stoły, krzesła, scena. Powierzchnia ok. 35 mkw. Możliwość połączenia z salą rekreacyjną – Czerwoną Fabryką Zabawy,
Czerwona Fabryka Zabawy: sala rekreacyjno-wypoczynkowa; kanapy, fotele, stoły i stolik, szafki. Powierzchnia ok. 35 mkw. Nagłośnienie. Możliwość połączenia z salą kinową – Granatową Fabryką Iluzji,
Żółta Fabryka Łakoci: nowoczesna kuchnia w pełni wyposażona w akcesoria kuchenne. Możliwość robienia warsztatów kulinarnych lub niesformalizowanych spotkań. Powierzchnia ok. 20 mkw,
Hol: dwa stanowiska komputerowe oraz bezpłatnym wifi, bookcrossing.
Miejsce jest dostępne dla osób z niepełnosprawnością i posiada oznaczony parking dla osób z niepełnosprawnością.
Zajęcia organizowane przez Wydział Aktywności Lokalnej CAF3 pn. Aktywny Senior to zajęcia ogólnorozwojowe dla starszych osób. Dla uczestników to okazja nie tylko na aktywne spędzenie czasu, poprawienie swojej sprawności fizycznej i umysłowej, ale też możliwość kontaktu z innym osobami w podobnym wieku.
Wstęp na wydarzenia i udostępnianie CAF3 są bezpłatne dla mieszkańców miasta Marki. CAF3 odwiedza około 800 – 1000 osób miesięcznie. Zajęcia są finansowane z budżetu miasta Marki.
W CAF3 (UMM) organizowane były zajęcia:
dla dzieci – rodzinne kino-warsztaty, w okresie ferii i wakacji – kino familijne,
dla młodzieży – kino-warsztaty, ferie filmowe, kino wakacyjne,
dla dorosłych - warsztaty kreatywne i warsztaty z szycia, seanse filmowe,
dla seniorów – ogólnorozwojowe zajęcia Aktywnego Seniora,
dla NGO – spotkania z pełnomocnikiem burmistrza ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi.
W CAF3 w 2023 r. działał również:
Punkt przyjmowania deklaracji za odpady - dedykowany mareckim seniorom, którzy wymagali wsparcia w wypełnieniu deklaracji.
Punkt wydawania Mareckiej Karty Mieszkańca.
wsparcie dla ukrainy
Działania OPS z zakresu wspierania rodziny dotyczyły również kontynuacji pomocy obywatelom Ukrainy.
Z Funduszu Pomocy na finansowanie zadań bieżących zrealizowano wydatki na łączną kwotę 3.501.352,29 zł.
Odblaski dla Ukrainy pochodzące ze zbiórki społecznej
formy udzielonej pomocy
świadczenia pieniężne przysługujące z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy w kwocie 40 zł za osobę dziennie
- zrealizowano wydatki na łączną kwotę 2.915.911,11 zł (wraz z kosztami obsługi);
świadczenia pieniężne i niepieniężne, na zasadach i w trybie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej
- wydatki: 35.352,07 zł;
pomoc w postaci jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł na osobę
- wydatki: 70.950,00 zł (wraz z wydatkami na zakup artykułów biurowych);
zapewniono bezpłatną pomoc psychologiczną
wydatki: 29.432,50 zł (w tym wydatki na wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenie dla psychologa realizującego zadanie);
prawo do świadczeń rodzinnych
- wydatki w wysokości 449.706,61 zł (w tym wydatki na koszty obsługi zadania);
pracownicy Ośrodka nadal udzielali wsparcia obywatelom Ukrainy tj. opiekunom tymczasowym oraz dzieciom przebywającym pod ich opieką
- 11 opiekunów tymczasowych, mających pod opieką 19 dzieci;
zapewnienie oferty kulturalnej i żywnościowej podczas spotkania wigilijnego dla obywateli Ukrainy.
zdrowie
Wysokość zrealizowanych wydatków w ramach OCHRONY ZDROWIA:
1 267 317 zł
-1,32%
do roku 2022
-1,32%
do roku 2022
Ochrona zdrowia to sektor, w którym zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany, a dostępne środki często są niewystarczające dla zaspokojenia wielu potrzeb. Podstawowe obowiązki miasta w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych, wśród których w szczególności uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Podstawowym, corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez Miasto Marki były zadania określone w ramach programów rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniach uwzględniały one tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.
Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2023 r. wyniosły niecałe 1,3 mln zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących przeciwdziałania alkoholizmowi.
W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych.
Pozwoliło to m.in. na prowadzenie placówki wsparcia dziennego w formie specjalistycznej przez Fundację Otwarte Serce oraz działalność placówki wsparcia dziennego Świetlicy Środowiskowej CHATA prowadzonej przez "Stowarzyszenie Razem w Przyszłość" czy na prowadzenie Punktu Informacyjno-Konsultacyjnego przez Stowarzyszenie Q Rozwojowi.
Przeciwdziałanie alkoholizmowi
W ramach udzielonej dotacji na wsparcie funkcjonowania placówek wsparcia dziennego fachową opieką objęto 70 wychowanków.
Zrealizowano 731 porad dla 204 osób według poszczególnych specjalizacji: konsultacje psychologa, konsultacje psychologa ds. przemocy, dyżury specjalisty psychoterapii uzależnień, doradcy zawodowego, prawnika, trenera kompetencji i umiejętności wychowawczych i rodzicielskich, mediatora.
Zakresy zadań:
realizacja rekomendowanych programów profilaktycznych t.j. „Przyjaciele Zippiego”, „Debata” czy „Rymcerze”,
program wypoczynku letniego i zimowego - „Lato w Markach 2023” i „Zima w Markach 2023”,
realizacja warsztatów szkoleniowych dla rodziców pt. „Warsztaty Pozytywna Dyscyplina”.
realizacja zadań w zakresie ochrony i promocji zdrowia
W ramach pracy Wydział Promocji, Zdrowia i Sportu realizował trzy programy zdrowotne:
szczepienia ochronne dla mieszkańców powyżej 65 roku życia,
Szpital Ratownika Cegiełki,
Szkoła Rodzenia.
Wydatki w tym rozdziale zostały poniesione na:
program polityki zdrowotnej w zakresie szczepień profilaktycznych przeciwko grypie dla mieszkańców Gminy Miasto Marki w wieku powyżej 65 r.ż. na lata 2022-2024 (populacja osób w wieku powyżej 65 roku życia objęta szczepieniami - 250),
kontynuację realizacji na lata 2022-2024 Programu Polityki Zdrowotnej w zakresie działań edukacyjnych dla dzieci z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej zamieszkujących Gminę Miasto Marki (liczba osób biorących udział w działaniach edukacyjnych - 3.583),
kontynuację realizacji na lata 2022-2024 Programu Polityki Zdrowotnej w zakresie działań edukacyjnych dla przyszłych rodziców zamieszkujących Gminę Miasto Marki (liczba osób objętych programem - 58).
Szpital Ratownika Cegiełki
Zapewnienie dostępności do usług publicznych osobom ze szczególnymi potrzebami
W 2023 r. w zakresie działań polepszających dostępność do usług publicznych dla osób z niepełnosprawnościami zrealizowano następujące zadania:
przeprowadzono audyty dostępności architektonicznej, informacyjno-komunikacyjnej i procedur (w formie samooceny) we wszystkich jednostkach miejskich. Audyty cyfrowe przeprowadzane są dla portali miejskich przez podmiot zewnętrzny co najmniej raz do roku,
przeprowadzono audyty zewnętrzne – audyt cyfrowy strony marki.pl oraz architektoniczny i informacyjno-komunikacyjny dla budynku głównego Urzędu Miasta Marki oraz budynku Wydziału Podatków i Opłat,
pozyskano środki zewnętrzne z PFRON w kwocie 97.206,18 zł na budowę podjazdu dla osób z niepełnosprawnościami przy bocznym wejściu do budynku Urzędu Miasta Marki. Realizacja projektu nastąpi w roku 2024.
Na rzecz ochrony zdrowia w 2023 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.
Dokładniejszy opis zadań zrealizowanych w ramach pożytku publicznego znajduje się w części raportu dotyczącej Współpracy z NGO.